قرصهای چربی خون یکی از مهمترین گزینههای درمانی برای کاهش سطح کلسترول بد (LDL) در بدن محسوب میشوند. این داروها معمولاً در مواردی تجویز میشوند که فرد با وجود رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، همچنان نتوانسته باشد میزان چربی خون خود را در محدوده سالم نگه دارد. این قرصها با مهار آنزیمهای دخیل در سنتز کلسترول در کبد، باعث کاهش تولید آن شده و به کنترل بهتر چربی خون کمک میکنند.
قرص چربی خون دارویی است که برای کنترل سطح چربیهای ناسالم، بهویژه کلسترول LDL (کلسترول بد) و تریگلیسیریدها، در خون تجویز میشود. این داروها عمدتاً زمانی کاربرد دارند که رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و کاهش وزن به تنهایی برای پایین آوردن چربی خون کافی نباشد. استفاده از داروهای کاهشدهنده چربی خون، مانند استاتینها، میتواند نقش مهمی در پیشگیری از بروز سکته مغزی، حمله قلبی و سایر بیماریهای قلبی عروقی ایفا کند.
چربی خون بالا یا هایپرلیپیدمی به وضعیتی گفته میشود که در آن میزان چربیهایی مانند کلسترول و تریگلیسیرید در خون بیشتر از حد نرمال باشد. این چربیها به طور طبیعی در بدن تولید میشوند و نقش مهمی در عملکرد سلولها، تولید هورمونها و جذب ویتامینها دارند. اما زمانی که تعادل آنها به هم بخورد، بهویژه در صورت افزایش LDL، زمینه برای انسداد رگها و افزایش خطر بیماریهای قلبی و مغزی فراهم میشود.
علائم چربی خون بالا: چربی خون، که بیشتر شامل کلسترول و تریگلیسرید است، در صورت افزایش بیش از حد در خون میتواند خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کند. علائم چربی خون بالا اغلب به صورت مستقیم قابل تشخیص نیستند و ممکن است برای مدت طولانی بدون علائم خاصی باقی بمانند. با این حال، برخی از علائم مرتبط با افزایش چربی خون عبارتند از:
درد قفسه سینه یا آنژین قلبی: این درد معمولاً به دلیل انسداد رگها و کاهش جریان خون به قلب ایجاد میشود.
خستگی و ضعف عمومی: ممکن است افراد به دلیل کاهش جریان خون و اکسیژنرسانی به اندامها احساس ضعف و خستگی کنند.
سردرد: مخصوصاً در افرادی که دچار فشار خون بالا به دلیل چربی خون بالا هستند، سردردهای مکرر میتواند دیده شود.
مشکلات گوارشی و تهوع: گاهی اوقات، چربی خون بالا میتواند منجر به مشکلات گوارش و معده شود و احساس تهوع یا حتی استفراغ ایجاد کند.
درد و سنگینی در پاها: به خصوص بعد از پیادهروی یا فعالیت بدنی، به دلیل کاهش خونرسانی، احساس سنگینی و درد در پاها ممکن است رخ دهد.
تغییرات پوستی: در برخی موارد شدید، چربیها به شکل رسوبات زردرنگ روی پوست (زانتوما) مخصوصاً در اطراف چشمها یا روی آرنجها ظاهر میشوند.
کاهش حافظه و تمرکز: به دلیل کاهش خونرسانی به مغز، افراد ممکن است با مشکلاتی مانند کاهش حافظه یاعدم تمرکز مواجه شوند.
تنگی نفس: افزایش چربی خون ممکن است منجر به ایجاد پلاک در رگها و در نتیجه کاهش جریان خون به قلب و ریهها شود که باعث تنگی نفس میشود.
LDL (کلسترول بد): این نوع کلسترول در صورت افزایش میتواند در دیواره رگها رسوب کرده و منجر به تنگی عروق شود.
HDL (کلسترول خوب): برعکس LDL، این نوع کلسترول به پاکسازی چربیهای مضر از جریان خون کمک میکند.
تریگلیسیرید: نوع دیگری از چربی خون است که بهویژه در افرادی که زیاد قند و کربوهیدرات مصرف میکنند بالا میرود و خطرات مشابهی با LDL دارد.
استاتینها (Statins): مانند آتورواستاتین و روسوواستاتین، رایجترین داروهایی هستند که با مهار آنزیم تولیدکننده کلسترول در کبد، سطح LDL را کاهش میدهند.
فیبراتها (Fibrates): مانند جمفیبروزیل و فنوفیبرات که بیشتر برای کاهش تریگلیسیرید کاربرد دارند.
رزینهای مهارکننده جذب اسید صفراوی: که با اتصال به اسیدهای صفراوی در روده، دفع کلسترول را افزایش میدهند.
نیاسین: ویتامینی که در دوزهای بالا میتواند LDL را کاهش و HDL را افزایش دهد (مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد).
داروهای مهارکننده جذب کلسترول: مانند ازتیمایب که جذب کلسترول از روده را کاهش میدهند.
بسته به نوع دارو، عملکرد آنها متفاوت است:
استاتینها: آنزیمی را در کبد مهار میکنند که وظیفه تولید کلسترول را دارد.
فیبراتها: باعث افزایش فعالیت آنزیمهایی میشوند که چربیهای خون را تجزیه میکنند.
ازتیمایب: مانع جذب کلسترول از طریق دستگاه گوارش میشود.
رزینها: با دفع بیشتر کلسترول از راه مدفوع، سطح LDL را کاهش میدهند.
بهبود سلامت قلب و عروق: این داروها به حفظ انعطافپذیری عروق و جلوگیری از تصلب شرایین کمک میکنند.
داروهای کاهنده چربی معمولاً برای این افراد تجویز میشود:
کسانی که سطح LDL آنها بالاتر از 160 میلیگرم در دسیلیتر باشد.
بیماران که قند خون و دیابت دارند یا کسانی که سابقه سکته قلبی/مغزی دارند.
افرادی با سابقه خانوادگی ابتلا به کلسترول بالا یا بیماریهای قلبی زودرس.
کسانی که با وجود رژیم غذایی سالم و ورزش، هنوز چربی خون بالایی دارند.
اگرچه این داروها معمولاً ایمن هستند، اما ممکن است برخی افراد دچار عوارضی شوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
درد و ضعف عضلانی
اختلالات گوارشی مانند تهوع یا نفخ
افزایش آنزیمهای کبدی (در موارد نادر)
سردرد یا اختلالات خواب
برای کاهش این عوارض، مصرف دارو باید تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود و در صورت بروز علائم غیرعادی، آزمایش خون جهت بررسی عملکرد کبد یا عضله لازم است.
خیر. قطع ناگهانی داروهای چربی خون ممکن است باعث بازگشت سطح کلسترول به حالت اولیه یا حتی بدتر شود. تنها در صورتی که پزشک تشخیص دهد تغییر سبک زندگی کافی بوده، امکان کاهش دوز یا قطع دارو وجود دارد.
همیشه دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
آزمایشات چربی خون و عملکرد کبد را بهطور منظم انجام دهید.
در صورت مصرف داروهای دیگر یا داشتن بیماری زمینهای، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
نوشیدنیهای الکلی میتوانند اثر دارو را کاهش داده و آسیب کبدی را افزایش دهند.
گاهی مصرف دارو همراه غذا توصیه میشود تا احتمال عوارض گوارشی کاهش یابد.
درمان چربی خون بالا تنها به دارو محدود نمیشود. برای کنترل مؤثر چربی خون، لازم است که مصرف قرص با اصلاح سبک زندگی همراه باشد. رعایت رژیم غذایی کمچرب، ورزش منظم، ترک سیگار و کنترل استرس نقش کلیدی در سلامت قلب و عروق دارند.
در سفیرثروت مجموعهای از قرصهای معتبر کاهش چربی خون از برندهای بینالمللی و تحت نظارت متخصصان داروسازی فراهم شده است. قبل از شروع هر نوع داروی ضد چربی، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.