مکملهای تقویتکننده سیستم ایمنی بدن فرآوردههایی هستند که با هدف حمایت از دفاع طبیعی بدن طراحی شدهاند. این مکمل درمانی معمولاً از ویتامینها، مواد معدنی، عصارههای گیاهی، پروبیوتیکها و آنتیاکسیدانها تشکیل شدهاند که با همافزایی در بدن باعث تقویت پاسخ ایمنی در برابر عوامل بیماریزا میشوند. مکانیسم این مکملها اغلب بر مبنای تحریک سلولهای ایمنی مانند ماکروفاژها، نوتروفیلها و لنفوسیتهای T و B عمل میکند. همچنین بسیاری از این مکملها با کاهش سطح التهابات مزمن در بدن، باعث بهبود عملکرد دفاعی میشوند.
سیستم ایمنی بدن مانند یک سپر محافظ عمل میکند که دائماً در حال بررسی، شناسایی و مقابله با مهاجمان خارجی مانند ویروسها، باکتریها، قارچها و حتی سلولهای غیرطبیعی بدن (مانند سلولهای سرطانی) است. ضعیف شدن این سیستم، بدن را در برابر کوچکترین تهدیدات آسیبپذیر میکند. از جمله علائم ضعف ایمنی میتوان به سرماخوردگیهای مکرر، خستگی مزمن، عفونتهای عودکننده، و کند شدن روند بهبودی زخمها اشاره کرد. در چنین شرایطی، استفاده از مکمل تقویتی میتواند نقش بسیار مؤثری در بازگرداندن تعادل ایمنی بدن ایفا کند.
برخی از مهمترین ترکیباتی که در مکملهای تقویت سیستم ایمنی یافت میشوند عبارتاند از:
ویتامین C: این ویتامین با تقویت عملکرد گلبولهای سفید خون، از بدن در برابر ویروسها و باکتریها محافظت میکند. همچنین خاصیت آنتیاکسیدانی دارد و از سلولها در برابر آسیبهای اکسیداتیو مراقبت میکند.
ویتامین D3: تحقیقات نشان دادهاند که کمبود ویتامین D در بسیاری از افرادی که دچار بیماریهای ویروسی مانند آنفولانزا یا کرونا شدهاند، دیده میشود. این ویتامین نقش حیاتی در فعالسازی سلولهای ایمنی دارد.
روی (Zinc): یکی از مهمترین مواد معدنی برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. کمبود آن میتواند منجر به ضعف شدید ایمنی شود.
سلنیوم و آهن: این دو ماده معدنی نیز در تولید آنزیمها و ترکیبات ضدویروسی در بدن نقش دارند.
قارچهای دارویی مانند شیتاکه، ریشی و مایتاکه: این قارچ شیتاکه و قارچ ریشی حاوی ترکیباتی به نام بتاگلوکان هستند که فعالیت ماکروفاژها را افزایش میدهند و باعث تقویت ایمنی سلولی میشوند.
پروبیوتیکها: مکمل پروبیوتیک با تقویت فلور روده که بخش مهمی از سیستم ایمنی در آن قرار دارد، باعث تنظیم عملکرد ایمنی بدن میشوند.
اگرچه بیشتر مکملهای ایمنی در صورت مصرف صحیح بیخطر هستند، اما مصرف بیشازحد یا طولانیمدت برخی از آنها میتواند با عوارضی همراه باشد. برای مثال، مصرف دوزهای بالای روی یا ویتامین D بدون نظارت میتواند منجر به مسمومیت، تهوع، اختلال در جذب سایر مواد معدنی و حتی مشکلات کلیوی شود. بنابراین بهتر است مصرف مکملها بر اساس نیاز بدن و با توصیه پزشک یا داروساز انجام شود. همچنین، در دوران بارداری، شیردهی یا مصرف داروهای خاص، لازم است پیش از استفاده از این مکملها با متخصص مشورت شود.
در دنیای امروز، خرید مکملهای تغذیهای از فروشگاه محصولات بهداشتی و درمانی سفیر ثروت به امری رایج تبدیل شده است. فروشگاه بهداشتی ودرمانی معتبر معمولاً محصولات را با برچسب اصالت، تاریخ انقضای معتبر و اطلاعات کامل ارائه میدهند. همچنین بسیاری از آنها امکان مشاوره آنلاین با داروساز را نیز فراهم کردهاند. در زمان خرید اینترنتی این مکملها باید به برند تولیدکننده، ترکیبات موجود در مکمل، دوز هر ماده مؤثر، گواهیهای بینالمللی کیفیت، و همچنین تطابق با نیازهای شخصی خود توجه داشت.